Skarby Szkolnej Izby Muzealnej – Lampy naftowe

Interesującymi „skarbami” w naszej Szkolnej Izbie Muzealnej są liczne lampy naftowe. Urządzenia te, wykorzystujące naftę jako paliwo, były powszechnie używane do oświetlania pomieszczeń od połowy XIX do II połowy XX wieku.  Źródłem światła w lampach naftowych był knot lub płaszcz, chroniony szklanym kominem lub kulą. Lampy stawiano na stole w pomieszczeniach lub stosowano je jako ręczne latarnie do przenośnego oświetlenia.
Pierwszą lampę naftową zaprojektował i skonstruował w roku 1853 polski farmaceuta i przedsiębiorca Ignacy Łukasiewicz.

W okresie wcześniejszym do oświetlania pomieszczeń wykorzystywano różne gatunki olejów, a także ich mieszaniny, które nie były zbyt wydajne i tanie. Poszukiwano bardziej ekonomicznego paliwa.

Sukcesem zakończyły się badania dwóch wynalazców, wspomnianego wyżej Ignacego Łukasiewicza i Jana Zeha, którzy we lwowskiej aptece „Pod gwiazdą” po raz pierwszy przeprowadzili  destylację surowej ropy naftowej. Jako produkt destylacji otrzymali bezbarwny płyn, który palił się bardzo jasnym płomieniem, a przy tym nie wydzielał dymu. Dla Łukasiewicza stało się oczywiste, że uzyskany z destylacji płyn może stać się nowym źródłem światła. Nowo odkryty płyn nazwano naftą. Właściwości użytkowe nafty okazały się rewelacyjne, a mianowicie  była kilkakrotnie  wydajniejsza od zwykłych świec i jednocześnie znacznie tańsza od olejów i oświetlenia gazowego. Od wynalazku upłynęło jeszcze kilka lat, zanim  lampy naftowe weszły do powszechnego użytku,  stało się to dopiero w latach 1860-1865. Przez kolejnych ponad sześćdziesiąt lat oświetlały niemal każdy dom.

Polski wynalazca lampy naftowej Ignacy Łukasiewicz powszechnie uznawany jest za twórcę światowego przemysłu naftowego.  Jego działalność  odcisnęła ogromny wpływ nie tylko na rozwój naszej Ojczyzny, ale i na całą gospodarkę światową.  W 2022 roku przypadają dwie ważne rocznice związane z tym wielkim człowiekiem,  w styczniu – 140 rocznica jego śmierci, a w marcu 200. rocznica urodzin. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w uznaniu  wielkich zasług Ignacego Łukasiewicza dla rozwoju przemysłu i gospodarki Polski, a także przy uwzględnieniu Jego zaangażowania w walkę o niepodległość Ojczyzny, ogłosił rok 2022 Rokiem Ignacego Łukasiewicza.

Poniżej prezentujemy lampy naftowe znajdujące się w naszej Izbie Muzealnej.

Szkolny Opiekun Izby Muzealnej

mgr Piotr Homa